Zaburzenia mowy to pojęcie bardzo szerokie, obejmuje wszelkie problemy związane z porozumiewaniem się językowym. Mogą to być: 

• zaburzenia tempa, rytmu wypowiedzi, zaburzenia głosowe,
• wady wymowy czyli brak umiejętności prawidłowego wypowiadania głosek- dyslalia
• inne zaburzenia, np. mowa osób z rozszczepem podniebienia, mutyzm. 

Najczęstszym zaburzeniem mowy u dzieci w wieku przedszkolnym jest dyslalia, rozumiana jako nieprawidłowa wymowa głosek, która przejawia się w deformacji dźwięków mowy, zastępowaniem bądź jej opuszczaniem. W efekcie brzmienie odbiega od ogólnie przyjętej normy wymawianiowej. 

Przyczyny wad wymowy: 

• głuchota, niedosłuch, wybiórcze uszkodzenie słuchu, zaburzenia analizy i syntezy słuchowej;
• wady zgryzu, anomalie zębowe, nieprawidłowości w budowie języka, krótkie wędzidełko podjęzykowe, wady w budowie podniebienia, przerost trzeciego migdałka, skrzywienie przegrody nosowej;
• zły wzór wymowy w środowisku dziecka, niedostateczny kontakt językowy;
• wynikające z uszkodzeń centralnego układu nerwowego.

 

Charakterystyka wad wymowy:

1.  Mowa bezdźwięczna- rodzaj dyslalii polegający na braku wypowiadania jednego z członów opozycji bezdźwięczna- dźwięczna. Wada obejmuje 13 dźwięcznych głosek, gdzie osoba realizuje je jako jeden- bezdźwięczny. ( kura to kura i góra, kosa to koza i kosa, półka to półka i bułka itp).
2. Seplenienie (inaczej sygmatyzm)-dotyczy nie prawidłowej wymowy głosek s, z, c, dz, sz, rz/ż, cz, dż. Wyróżnia się seplenienie międzyzębowe- gdzie czubek języka wsuwa się między zęby w linii środkowej, seplenienie boczne- gdzie szczelina wytwarzana jest z boku z powodu niesymetrycznie układającego się języka.
3. Rotacyzm- dotyczy nieprawidłowo wymawianej głoski r. Może być ona opuszczana w wyrazach, deformowana lub zastępowana przex l, j, u lub rzadko d, t, w.
4. Kappacyzm nieprawidłowa realizacja głoski k.
5. Gammacyzm nieprawidłowa realizacja głoski g.

Na podstawie: A. Sołtys- Chmielowicz "Zaburzenia artykulacji"