Zaniedbanie zębów mlecznych może negatywnie odbić się na zdrowiu zębów stałych – dlatego trzeba o nie dbać i należy je leczyć. Tym jednym, wcale nie naukowym zdaniem, moglibyśmy zakończyć główne przesłanie tej kampanii. Moglibyśmy, gdyby nie fakt, że zaniedbane uzębienie mleczne, w przyszłości, może być przyczyną wielu innych problemów ze zdrowiem, nie tylko jamy ustnej.

Ponieważ wszystko zaczyna się od zębów mlecznych. To właśnie w okresie ich wyrzynania się kształtują się profilaktyczne, higieniczne i dietetyczne nawyki dzieci, rodziców oraz opiekunów, które mają niebagatelne znaczenie dla późniejszego zdrowia dziecka. Nasza kampania pokazuje ochronę pierwszego uzębienia w szerszym kontekście, jednakże z premedytacją użyliśmy tytułowego zwrotu. Świadomość, że o zęby mleczne, te same, które „przecież i tak wypadną” należy dbać jest bardzo niska w społeczeństwie i niestety niewystarczająca wśród lekarzy i lekarzy dentystów. Czas to zmienić.

 

Przedstawiamy 6 podstawowych zasad, o których powinni pamiętać rodzice oraz opiekunowie, pragnący ograniczyć możliwość wystąpienia próchnicy wczesnego dzieciństwa u swoich pociech.

 

Opóźniamy zasiedlanie jamy ustnej dziecka przez bakterie

Większość maluchów uwielbia przytulanie i całowanie. Można śmiało założyć, że odsetek wielbicieli pieszczot oddawanych wobec dzieci wśród rodziców i dziadków jest jeszcze wyższy. Jaki ma to związek z próchnicą u najmłodszych?

A no ma. Bakterie próchniczotwórcze, albo jeszcze groźniej – Streptococcus mutans, zasiedlają jamę ustną każdego dziecka, tuż po pojawieniu się pierwszych zębów. Skąd się tam biorą? No właśnie, najczęściej to „transfer” od najbliższych – wspomnianych rodziców, dziadków czy ciotek oraz tych, którzy opiekują się dzieckiem. Przenoszeniu bakterii sprzyjają nieprawidłowe zachowania higieniczne. Są to np.:

• całowanie dziecka w usta,
• oblizywanie łyżeczki dziecka,
• oblizywanie smoczka dziecka.

O ile na przekazywane dziecku „geny” rodzice wpływu nie mają, to w przypadku próchnicy jest zupełnie inaczej. Naukowcy udowodnili, że zmniejszenie liczby paciorkowców próchnicotwórczych u matki w czasie wyrzynania zębów mlecznych u dziecka zmniejsza ryzyko wystąpienia próchnicy wczesnego dzieciństwa.

 

Wyrzynające się zęby, to już zęby!

Choć są małe i nie przypominają dorosłych, zęby mleczne, nawet te dopiero wyrzynające się to już zęby i trzeba o nie dbać. Rodzice powinni pamiętać o:

• oczyszczaniu zębów po karmieniu przed snem i w nocy,
• stopniowym ograniczaniu karmienia piersią (i butelką) bezpośrednio przed snem i w nocy,
• przyzwyczajaniu dziecka do zaspokajania pragnienia w nocy wodą,
• wprowadzanie pokarmów coraz mniej rozdrabnianych wraz z pojawianiem się zębów.

 

Cukier szkodzi mleczakom

Maluchy są wystarczająco słodkie, nie trzeba ich dosładzać. Rodzice oraz opiekunowie powinni unikać dodawania cukru do pokarmów i napojów podawanych dziecku, zwłaszcza w pierwszych dwóch latach życia. W pierwszych dwóch latach życia dziecka nie zaleca się dodawania cukru do posiłków i przekąsek, również cukrów naturalnych w postaci syropów owocowych lub miodu.

Uchronienie dziecka od smaku cukru korzystnie wpłynie na jego zdrowie ogólne i uzębienie, ale co nie mniej istotne, ułatwi kształtowanie korzystnych dla zdrowia preferencji smakowych.

Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (American Heart Association – AHA) rekomenduje ograniczenie spożycia:

• do maksymalnie 16,7 g cukru dziennie (około 3 łyżeczek do herbaty) przez dzieci w wieku przedszkolnym,
• nie więcej niż 12,5 g (2,5 łyżeczki dziennie) przez dzieci w wieku 4-8 lat,
• nie więcej niż 20-32 g (4-6 łyżeczek do herbaty) przez nastolatki.

 

Warzywa zamiast soków

Najlepsza dla zdrowia, szczególnie młodego człowieka jest woda. Doskonale wiemy, że raz zasmakowany przez dziecko soczek, będzie przez niego wymuszany w przyszłości wielokrotnie. Starajmy się jednak ograniczać częstość podawania dziecku soków owocowych na korzyść warzyw i świeżych owoców. Co z sokami? Mówiąc krótko, spożywanie soków owocowych i napojów słodzonych sprzyja próchnicy.

Według zaleceń polskiej Grupy Ekspertów:

• soki mogą być wprowadzane do diety niemowląt karmionych piersią nie wcześniej niż w 7. m.ż., a u dzieci karmionych sztucznie po ukończeniu 4. m.ż.,
• soki należy podawać łyżeczką i unikać ich podawania przed snem i w nocy,
• ilość soków wypijanych w ciągu dnia powinna być limitowana i nie powinna przekraczać 150 ml, przy czym soki i owoce liczone są w jednej racji pokarmowej, z preferencją większego udziału świeżych owoców,
• dzieci w wieku od 1 do 6 lat powinny pić nie więcej niż 200 ml soku dziennie, a w wieku od 7 do 18 lat – 240-360 ml,
• należy unikać picia soków i spożywania między posiłkami kwaśnych warzyw i owoców, np. kiszonych ogórków, owoców cytrusowych. Mogą one być konsumowane wyłącznie w czasie posiłków,

 

Zęby myjemy pastą

Dla zachowania zdrowia zębów mlecznych zalecane jest stosowanie pasty do zębów z fluorem podczas szczotkowania zębów dziecka. Warto pamiętać, że najważniejsze jest stałe dostarczanie niewielkich ilości fluoru do środowiska jamy ustnej po wyrznięciu zębów (głównie za pośrednictwem past do zębów z fluorem) przez działanie egzogenne – miejscowe. Próchnicowe oddziaływanie fluoru polega na ograniczaniu wpływu bakterii próchnicotwórczych. Fluor zmniejsza produkcję kwasów, zmniejsza odkładanie płytki bakteryjnej na powierzchni zębów, hamuje przemiany metaboliczne węglowodanów w komórce bakteryjnej (m.in. poprzez obniżanie aktywności enolazy i upośledzenie transportu glukozy do wnętrza bakterii).

 

Do dentysty już w 6. miesiącu życia

Istotnym elementem zapobiegania próchnicy są regularne wizyty kontrolne dziecka w gabinecie stomatologicznym. Pierwsza wizyta powinna się odbyć między 6. a 12. miesiącem życia dziecka. Pojawienie się dziecka w gabinecie pozwala lekarzowi podjąć decyzję o zasadności wykonywania niezbędnych zabiegów profilaktycznych.

 

Na podstawie materiałów kampanii profilaktycznej "To nic, że wypadną. Leczymy mleczaki"   www.leczymymleczaki.pl